Amerika’da kariyer yapmak isteyen nitelikli yabancı profesyoneller için H-1B vizesi, kapıları aralayan en önemli yasal çalışma yollarından biridir. Özellikle teknoloji, mühendislik, sağlık ve finans gibi sektörlerde uluslararası yeteneklere ihtiyaç duyan Amerikan işverenleri, bu vizeyle yabancı çalışanları yasal olarak istihdam edebilir. Ancak H-1B vizesi süreci yalnızca kişisel başvuru ile değil, işveren sponsorlukları, kuralı kura sistemleri ve sıkı takvimlerle yürütülen detaylı bir prosedür içerir. Siz de H-1B vizesinin kapsamından başvuru adımlarına, geçerlilik koşullarından Green Card’a geçiş sürecine kadar 2025 yılında yapılması gerekenleri merak ediyorsanız, gelin detaylara birlikte göz atalım.
H-1B Vizesi Nedir?
Amerika Birleşik Devletleri’nde nitelikli bir iş pozisyonunda çalışmak isteyen yabancı uyruklu kişilere verilen göçmen olmayan Amerika çalışma vizesi H-1B vizesidir. Vize özellikle uzmanlık gerektiren mesleklerde faaliyet gösteren işverenlerin, ABD vatandaşı olmayan çalışanları geçici olarak istihdam etmesine olanak tanır. H-1B vizesi genellikle 3 yıllık bir süre için düzenlenir ve istisnai durumlar (PERM/I-140 gibi) dışında en fazla 6 yıla kadar uzatılabilir. Vize, çalışanın yalnızca onaylı işveren için çalışmasına izin verir.
H-1B vizesi ABD’nin göçmenlik sisteminde “dual intent” özelliği taşıyan nadir bir Amerikan vizesi olarak diğer vizelerden ayrışır. Bu sayede başvuru sahibi geçici bir statüde çalışırken aynı zamanda Green Card (kalıcı oturum izni) sürecini başlatabilir. Bu yönüyle hem kısa vadeli çalışma fırsatı sunar hem de uzun vadeli göçmenlik hedefleri için bir basamak işlevi görür. Ayrıca vize süresi boyunca işveren değişikliği yapılmak istenirse yeni işverenin USCIS’e yeni bir başvuru (H-1B transfer) sunması gerekir. Tüm bu yönleriyle H-1B vizesi dikkatle yönetilmesi gereken profesyonel bir statüdür.
Hangi Amaçla Verilir?
H-1B vizesi Amerikan işverenlerinin belirli bir pozisyon için yerel işgücü bulamaması hâlinde söz konusu boşluğu nitelikli yabancı profesyonellerle doldurmasına imkân tanımak amacıyla verilir. Vize türü ABD ekonomisinin ihtiyaç duyduğu teknik ve akademik uzmanlık alanlarında dış kaynaklardan faydalanmayı hedefler. Belirli bir işveren, pozisyon ve süre için geçerlidir. Serbest ya da işveren dışı bir çalışma bu kapsamda mümkün değildir.
Hangi Meslek Grupları H-1B Vizesi Alabilir?
H-1B vizesi genellikle bilgisayar mühendisliği, yazılım geliştirme, muhasebe, hukuk, finans, mimarlık, tıp, akademi ve bilimsel araştırma gibi yüksek vasıf gerektiren meslek gruplarına yöneliktir. Başvuru yapılacak pozisyonun uzmanlık düzeyinde teknik ya da akademik bilgi gerektirmesi temel şartlardan biridir. Bu nedenle adayın üniversite diploması ve mesleki deneyimi, pozisyonun niteliğiyle uyumlu olmalıdır. Vize yalnızca nitelikli pozisyonlar için geçerlidir.
Göçmen Olmayan Vize Statüsü Ne Anlama Gelir?
H-1B göçmen olmayan (non-immigrant) vize statüsünde yer alır. İlgili statü, başvuru sahibinin Amerika’da geçici olarak çalışmak istediğini ve kalıcı yerleşim niyeti taşımadığını varsayar. Ancak H-1B vizesi “dual intent” olarak bilinen bir istisnadır. Başka bir deyişle, kişi bu vizeyle çalışırken aynı zamanda Green Card başvurusu yapabilir. Bu özelliğiyle göçmen olmayan vize türleri arasında benzersiz konumdadır.
H-1B Vizesine Kimler Başvurabilir?
H-1B vizesine Amerika’daki bir işverenin sponsorluğunda uzmanlık gerektiren bir iş pozisyonuna başvuran yabancı uyruklu bireyler başvuruda bulunabilir. Adayların, en az lisans düzeyinde akademik eğitim almış olmaları ve bu eğitimin başvurulan işle doğrudan ilgili olması beklenir. Ayrıca başvuruyu bireysel olarak değil, yalnızca işveren aracılığıyla yapmak mümkündür. Dolayısıyla başvuru süreci işverenin uygunluk kriterlerini sağlamasını da gerektirir.
Nitelikli Pozisyon Nedir?
Nitelikli pozisyon en az lisans düzeyinde eğitim ve özel teknik bilgi gerektiren, uzmanlık alanına dayalı iş tanımlarını kapsar. Örneğin, yazılım mühendisi, veri analisti, biyomedikal uzmanı veya vergi danışmanı gibi roller H-1B için uygun sayılır. Pozisyonun uzmanlık düzeyinde olduğunu kanıtlamak için iş tanımı, görevler ve gerekli yeterlilikler belgelerle sunulmalıdır. Ayrıca pozisyonun gerçek ihtiyaca dayanması gerekir.
Üniversite Mezuniyeti ve Diploma Eşdeğerliliği
H-1B başvurusu yapacak adayların ABD’deki lisans derecesine eşdeğer bir diplomaya sahip olmaları gerekir. Yurt dışında alınan diplomalar, eğitim değerlendirme kurumları tarafından ABD standartlarına göre değerlendirilir. Diploma denklik raporu, başvuru dosyasının ayrılmaz parçasıdır. Eğitim seviyesi, işin niteliğiyle örtüşmeli ve teknik uygunluk net şekilde belgelenmelidir.
İşveren Sponsorluk Zorunluluğu
H-1B başvurusu doğrudan birey tarafından yapılamaz. Mutlaka bir ABD merkezli işverenin sponsorluğu gereklidir. İşveren önce pozisyonun Amerikan işgücü piyasasında doldurulamadığını ve yabancı çalışana ihtiyaç duyulduğunu belgelemekle yükümlüdür. Sponsorluk sürecinde işverenin, Çalışma Bakanlığı’na LCA (Labor Condition Application) başvurusu yapması ve belirlenen ücreti ödeyeceğini beyan etmesi gerekir. Sponsorluk olmadan H-1B vizesi alınamaz.
Yabancı Uyruklu Başvuru Sahipleri İçin Şartlar
Başvuru sahibi yabancıların mesleki yeterliliklerini belgelerle kanıtlamaları, sabıka kaydı ve göçmenlik geçmişleri açısından güvenilir olmaları beklenir. Ayrıca vize süresi boyunca sadece sponsor işveren için çalışma hakkı elde edilir. Başvuru sırasında pasaport, diploma, iş teklifi mektubu ve varsa önceki vizelere ilişkin belgeler ibraz edilmelidir. Adayın yasal göçmenlik geçmişi, vize onayı açısından önemli rol oynar.
H-1B Vizesi Başvuru Süreci (Adım Adım)
H-1B başvuru süreci işverenin başlattığı ve USCIS tarafından yürütülen resmi bir dizi işlemden oluşur. Süreç genellikle 4 temel aşamadan oluşur. Kura sistemine tabi olduğu için zamanlama ve belge hazırlığı büyük önem taşır.
1. Aşama – H-1B Kura Sistemi (Lottery)
Her yıl sınırlı sayıda H-1B vizesi verildiğinden başvurular kura sistemine tabi tutulur. USCIS, işverenlerin elektronik başvurularını toplar ve rastgele seçim yapar. Seçilen adayların başvuruları işleme alınır, diğerleri bekleme listesine girer veya elenir. Bu aşama yoğun talep nedeniyle başvuru şansını etkileyen kritik bir adımdır.
2. Aşama – USCIS’e İşveren Başvurusu (LCA)
Kura sisteminde seçilen işverenler, U.S. Department of Labor’a (Çalışma Bakanlığı) LCA (Labor Condition Application) başvurusu yapar. LCA, başvuran işin yabancı işçi tarafından yapılmasının iş piyasasına zarar vermeyeceğini ve adil ücret sunulacağını garanti eder. LCA onayı genellikle 7 iş günü içinde sonuçlanır ve onaylanmadan Form I-129 başvurusu yapılamaz.
3. Aşama – Form I-129 ile Başvuru
LCA onaylandıktan sonra işveren USCIS’e Form I-129 (Petition for a Nonimmigrant Worker) başvurusunu sunar. Başvuruda işin tanımı, çalışanın nitelikleri, maaş bilgileri ve işverenin yükümlülükleri detaylandırılır. Belgelerin eksiksiz olması bu aşamanın başarıyla tamamlanması için kritik önemdedir. USCIS, başvuruyu inceledikten sonra onay verir veya ek bilgi talebinde bulunabilir.
4. Aşama – Vize Onayı ve Konsolosluk Süreci
USCIS başvuruyu onayladıktan sonra aday, kendi ülkesindeki ABD konsolosluğundan vize almak üzere randevu almalıdır. Konsolosluk sürecinde mülakat yapılır ve gerekli belgeler incelenir. Vize onaylandığında pasaporta işlendikten sonra ABD’ye giriş yapılabilir. Bu aşama fiziki vize alma sürecinin tamamlandığı bölümdür.
H-1B Vizesi Başvuru Takvimi ve Kotalar
H-1B vizesi belirli bir yıllık kontenjana bağlıdır ve başvuru dönemi yalnızca kısa süreyle sınırlıdır. Dolayısıyla tüm sürecin doğru takvimle yürütülmesi gerekir.
Yıllık Kota ve Özel Üniversite Muafiyetleri
H-1B vizesi için yıllık standart kota 65.000 ile sınırlıdır. Buna ek olarak ABD’deki yüksek lisans programlarından mezun olanlar için 20.000 ek kota hakkı mevcuttur. Ayrıca üniversiteler, kâr amacı gütmeyen araştırma kurumları ve kamuya bağlı kuruluşlar bu kotalardan muaftır. İlgili muafiyet, akademik kurumlarla çalışan profesyoneller için büyük avantaj sağlar.
2025 Başvuru Tarihleri
2025 yılı için H-1B başvuru dönemi genellikle Mart ayının ilk haftasında başlar ve Mart sonuna kadar sürer. USCIS bu süre zarfında elektronik kayıtları kabul eder. Kura süreci tamamlandıktan sonra seçilen adaylardan tam başvuru dosyası talep edilir. Dolayısıyla belge hazırlığına Şubat ayı itibarıyla başlanması önerilir.
Premium Processing Seçeneği
USCIS H-1B başvuruları için “premium processing” adı verilen hızlı işlem seçeneği sunar. Bu hizmeti tercih eden işverenler başvuru sonucunu genellikle 15 takvim günü içinde öğrenebilir. Ek ücret karşılığında sunulan hizmet, özellikle zaman baskısı olan pozisyonlar için tercih edilir. Ancak hızlı değerlendirme sonucu, başvurunun kabul edileceğini garanti etmez.
H-1B Vizesi ile Amerika’da Yaşam ve Çalışma
H-1B vizesiyle Amerika’da yasal olarak yaşamak ve çalışmak mümkündür. Ancak yaşamın ve iş hayatının yasal gereklilikleri eksiksiz yerine getirilmelidir.
SSN ve Banka Hesabı Açılışı
H-1B sahipleri ABD’ye giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Numarası (SSN) başvurusunda bulunmalıdır. SSN yasal olarak çalışmak, vergi ödemek ve banka hesabı açmak için zorunludur. SSN alındıktan sonra yerel bankalarda hesap açmak mümkündür. Süreç, günlük finansal işlemleri kolaylaştırmak açısından önemlidir.
Aile Üyeleri (H-4) İçin Haklar
H-1B vizesi sahibinin eşi ve 21 yaş altındaki çocukları H-4 vizesi ile ABD’ye gelebilir. H-4 vizesi sahibi eşler, bazı durumlarda çalışma izni (EAD) alarak çalışabilir. Çocuklar devlet okullarında eğitim alabilir. Ancak H-4 sahiplerinin çalışma hakkı otomatik değildir, ek başvuru yapılmalıdır.
Farklı İşverenlere Geçiş ve Statü Değişikliği
H-1B vizesi belirli bir işveren için düzenlendiğinden, iş değişikliği yapılacaksa yeni işverenin yeniden başvuru yapması gerekir. Başvuru genellikle Form I-129 ile yapılır. Ayrıca H-1B statüsünden başka bir göçmen olmayan statüye geçiş de mümkündür. Ancak tüm değişiklikler USCIS onayıyla yürütülmelidir.
Green Card’a Geçiş Olanakları
H-1B vizesi “dual intent” özelliği taşıdığı için vize süresi dolmadan Green Card (kalıcı oturum) başvurusu yapılabilir. İşveren sponsorluğunda başlatılan süreç, PERM iş gücü sertifikasyonu ve I-140 dilekçesi ile ilerler. Green Card süreci onaylandığında kişi kalıcı oturum ve çalışma hakkına sahip olur. Bu durum ABD’de uzun vadeli yaşam planlayanlar için önemli bir fırsattır.
H-1B Vizesi Sahipleri İçin Mali ve Vergisel Yükümlülükler
Amerika’da yasal olarak çalışmaya başlayan H-1B vizesi sahipleri, gelir elde etmeye başladıkları andan itibaren federal ve eyalet vergilerine tabidir. Bu nedenle kazançları ile uyumlu şekilde vergi beyanında bulunmaları, doğru form kullanmaları ve Sosyal Güvenlik, Medicare gibi kesintilere hazırlıklı olmaları gerekir. Ayrıca bazı durumlarda bireysel vergi numarası (ITIN) veya işveren kimlik numarası (EIN) da gerekebilir.
İlk Vergi Beyanı ve Form 1040NR / 1040
H-1B vizesiyle ilk kez ABD’de gelir elde eden kişiler genellikle “non-resident alien” statüsünde değerlendirilir ve bu durumda Form 1040NR kullanarak vergi beyanı yapmaları gerekir. Ancak bir takvim yılı içinde 183 gün veya daha fazla kalınmışsa “resident for tax purposes” statüsüne geçilebilir ve Form 1040 kullanılabilir. Bu durum kişiye daha geniş vergi avantajları sunabilir. Hangi formun kullanılacağı, kişinin ABD’de kalış süresine ve vergi mukimliği kurallarına göre belirlenmelidir.
ITIN / EIN Başvurusu
Çoğu H-1B çalışanı Sosyal Güvenlik Numarası (SSN) sahibi olur. Fakat bazı özel durumlarda ITIN (Individual Taxpayer Identification Number) başvurusu gerekebilir. Örneğin, H-4 eşlerinin gelir beyanı yapması gerektiğinde ITIN alınmalıdır. Öte yandan H-1B sahipleri kendi şirketlerini kurmak isterse, IRS nezdinde bir EIN (Employer Identification Number) başvurusu yapmaları gerekir. Elde edilen numaralar, vergi sistemine kayıt ve beyanda bulunma açısından zorunludur.
Freelance / Yan Gelirlerde Yasal Sınırlar
H-1B vizesi yalnızca onaylı işveren ile tam zamanlı çalışmaya izin verir. Bu nedenle freelance işler ya da yan gelir elde etmek yasal olarak kısıtlıdır. Ek gelir elde etmek isteyen H-1B sahiplerinin USCIS’ten ayrı bir onay almadan serbest çalışmaya başlaması vize ihlali anlamına gelir. Ancak gelir eşin üzerinden geliyorsa ve H-4 EAD mevcutsa o zaman freelance faaliyetler mümkündür. Yan gelir planları öncesinde mutlaka göçmenlik ve vergi danışmanına başvurulmalıdır.
Manay CPA ile Uyum Süreci ve Vergi Danışmanlığı
Amerika’daki ilk yılınızda doğru vergi beyanı yapmak hem mali ceza risklerini ortadan kaldırmak hem de statü uyumluluğunu korumak açısından kritik önemdedir. Manay CPA, H-1B sahiplerinin ilk beyan yılından itibaren vergiye uyum süreçlerini yönetir. Doğru formların seçimi, vergi avantajlarının kullanımı, gelir-gider dengesi ve yıl sonu beyanlarının düzenlenmesi gibi tüm konularda destek sağlar. Ayrıca freelance planlayanlar ya da Green Card’a geçiş sürecine girenler için özel muhasebe danışmanlığı da sunar.
H-1B Sponsoru Olan Şirketler İçin Yasal ve Finansal Süreçler
H-1B vizesi ile yabancı bir çalışanı istihdam eden Amerikan şirketleri yalnızca göçmenlik başvuru sürecinden değil aynı zamanda bordro, vergi ve raporlama yükümlülüklerinden de sorumludur. USCIS ve Çalışma Bakanlığı tarafından belirlenen kurallar doğrultusunda şirketin hem çalışanı hem de devleti doğru şekilde bilgilendirmesi gerekir. Uyumsuzluklar hem para cezalarına hem de sponsor olma hakkının iptaline yol açabilir.
Bordro, Dökümantasyon ve Raporlama
H-1B çalışanlarının maaşı, başvuruda belirtilen düzeyde ve zamanında ödenmelidir. Çalışanlara ait saatlik bordrolar, görev tanımları ve ödeme kayıtları eksiksiz olarak tutulmalı ve gerektiğinde denetime sunulmalıdır. İşveren ayrıca LCA belgesinde taahhüt ettiği ücretin altına düşmemeli, herhangi bir işten çıkarma durumunda USCIS’e bildirim yapmalıdır. Belgelerin düzenli arşivlenmesi yasal sorumlulukların temelidir.
Vergi Sorumlulukları ve IRS Uyumu
H-1B çalışanlarının maaşlarından federal gelir vergisi, sosyal güvenlik (Social Security) ve Medicare kesintileri yapılmalıdır. İşveren bu kesintileri IRS’e zamanında bildirmek ve ödemekle yükümlüdür. Yanlış sınıflandırmalar, eksik beyan veya gecikmiş ödemeler ağır cezalar doğurabilir. IRS, bordro verilerinin doğruluğunu denetleyebilir. Bu nedenle süreçlerin şeffaf ve sistematik yönetilmesi önemlidir.
Manay CPA ile Bordro ve Vergi Süreçlerinin Otomasyonu
Manay CPA, H-1B çalışanı istihdam eden işverenlere özel bordro yazılım çözümleri, vergi raporlama sistemleri ve uyum kontrolleri sunar. Süreçlerin otomasyonu, manuel hataları azaltır ve USCIS ile IRS uyumluluğunu garanti altına alır. Ayrıca işverenler için dönemsel raporlamalar, kesinti doğrulamaları ve çalışan bildirimleri gibi tüm süreçlerde profesyonel destek sağlanır. Hizmet yasal riskleri minimuma indirir.
Ücretsiz Danışmanlık Alın
Eğer şirketiniz H-1B çalışanı istihdam etmeyi planlıyorsa bordro, vergi ve dokümantasyon süreçleriyle ilgili profesyonel rehberlik almak büyük önem taşır. Manay CPA, işverenlere özel olarak ilk danışmanlık hizmetini ücretsiz sunarak süreç boyunca yasal uyumu sağlar. Şirketinize özel çözümleri değerlendirmek ve uzman ekiple görüşmek için hemen ücretsiz danışmanlık talebinde bulunun.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
H-1B vizesi ile aynı anda birden fazla işte çalışabilir miyim?
H-1B vizesi yalnızca onaylı işverenle çalışmaya izin verir. Birden fazla işverenle çalışmak istiyorsanız her bir işverenin ayrı ayrı H-1B başvurusu yapması gerekir. Onay almadan ek bir işte çalışmak vize ihlali anlamına gelir ve statünüzü tehlikeye atabilir.
Vize bitmeden işten ayrılırsam statüm ne olur?
H-1B sahibi bir çalışan işten ayrıldığında vizeyle ilişkili statü sona erer. Ancak USCIS’in tanıdığı 60 günlük “grace period” süresi içinde yeni bir işveren bulup yeni H-1B başvurusu yapılabilir. Aksi halde statü dışı kalınır ve ülkeden çıkış zorunlu hâle gelir.
H-1B ile Amerika’da şirket kurabilir miyim?
H-1B vizesiyle kendi şirketinizi kurmanız mümkündür. Fakat bu şirketin sizin adınıza H-1B sponsorluğu yapması karmaşık ve kısıtlıdır. Ayrıca aktif yöneticilik yapmak için USCIS’in belirli şartları yerine getirdiğinizi kabul etmesi gerekir. Pasif yatırım yapılabilse de aktif iş yönetimi sınırlamalara tabidir.
Vergi beyannamesi vermek zorunda mıyım?
H-1B vizesiyle Amerika’da çalışan herkes yıllık vergi beyannamesi vermekle yükümlüdür. Genellikle Form 1040 veya 1040NR kullanılır. Beyan dönemi her yılın Nisan ayında sona erer. Beyan vermemek veya eksik beyan ciddi yasal sonuçlar doğurabilir.
Kaynaklar:
https://www.uscis.gov/forms/all-forms/how-do-i-request-premium-processing
https://www.ssa.gov/number-card
https://www.irs.gov/businesses/small-businesses-self-employed/get-an-employer-identification-number
https://www.irs.gov/tin/itin/individual-taxpayer-identification-number-itin
