Amerikan borsaları dünya genelinde yatırımcıların ilgi odağı olmaya devam etmekte. Türkiye’den yatırım yapmak isteyen bireysel yatırımcılar için de bu borsalara erişim artık oldukça kolay. Siz de Amerika’daki büyük borsalara nasıl yatırım yapabileceğinizi, hangi aracıları kullanabileceğinizi ve dikkat etmeniz gereken adımları merak ediyorsanız, gelin detaylara birlikte göz atalım.
Neden Amerika Borsalarına Yatırım Yapmalı?
Amerikan borsaları, dünyanın en büyük ve en likit finansal piyasaları arasında yer alır. Yatırımcılara güçlü şirketlere ortak olma ve uzun vadeli dolar bazlı kazanç elde etme fırsatı sunar.
NASDAQ ve NYSE’nin Avantajları
NASDAQ ve NYSE yalnızca ABD’nin değil dünyanın en büyük ve en köklü borsalarıdır. NASDAQ, teknoloji odaklı şirketlerin işlem gördüğü ve inovasyonun kalbinin attığı piyasa olarak bilinirken, NYSE daha köklü sanayi, enerji, finans ve sağlık sektörü şirketlerine ev sahipliği yapar. İki borsa, toplam piyasa değeri açısından global sıralamalarda ilk sıralarda yer alır.
Yatırımcılar, piyasalarda düzenli olarak işlem gören binlerce şirketin hissesine erişebilir. Ayrıca söz konusu borsalar, gelişmiş denetim mekanizmaları, SEC (Securities and Exchange Commission) gibi otoriteler tarafından sıkı denetim, anlık fiyat güncellemeleri, yatırımcıyı koruyan regülasyonlar ve algoritmik işlem altyapıları ile yatırımcılara şeffaf bir ortam sunar.
Global Şirketlere Erişim (Apple, Amazon, Tesla vb.)
Amerikan borsaları dünya ekonomisine yön veren teknoloji devlerinin halka açık hisselerini barındırır. Apple, Amazon, Tesla, Google (Alphabet), Microsoft gibi şirketler yatırımcılara sadece büyüyen şirketlere ortak olma imkânı sunmaz, aynı zamanda global ölçekte tanınan, sağlam finansal geçmişe sahip markalara yatırım yapma fırsatı da verir. Şirketlerin genellikle istikrarlı temettü politikaları, güçlü AR-GE yatırımları ve sürekli yenilikçilik anlayışı, uzun vadeli yatırımcılar için cazip ortam yaratır. Ayrıca ilgili şirketler küresel ekonomik dalgalanmalara karşı daha dirençlidir. Bu da yatırımcıya daha istikrarlı portföy sunabilir.
Dolar Bazlı Getiri Potansiyeli
ABD borsalarında yapılan tüm işlemler Amerikan Doları (USD) cinsinden gerçekleşir. Bu da yatırımcılara döviz bazlı birikim yapma avantajı sağlar. Türkiye gibi yerel para biriminin zaman zaman değer kaybına uğradığı ülkelerde yaşayan yatırımcılar için dolara endeksli varlıklarda bulunmak önemli bir koruma kalkanı işlevi görebilir. Örneğin, Apple hissesi değer kazanmasa bile Türk Lirası karşısında doların değer kazanması nedeniyle yatırımcının portföyü TL bazında artış gösterebilir. Bu yönüyle Amerikan borsalarına yatırım, yalnızca hisse kazancı değil aynı zamanda döviz getirisi açısından da önemli bir potansiyel sunar.
Ancak döviz kurundaki dalgalanmalar, yatırımcı açısından her zaman risk taşır. Bu nedenle Amerikan borsalarına yatırım yaparken uzun vadeli bir plan ve strateji oluşturmak önemlidir. Döviz riskini yönetmek ve portföy çeşitlendirmesi sağlamak, beklenmedik kur hareketlerinden kaynaklanan kayıpları minimize edebilir. Bu yönüyle Amerikan borsalarına yatırım, yalnızca hisse kazancı değil aynı zamanda dikkatli bir döviz yönetimi ile getiri potansiyeli sunar.
Gelişmiş Piyasa Likiditesi ve Şeffaflık
NASDAQ ve NYSE dünyanın en yüksek günlük işlem hacmine sahip borsalarındandır. Bu durum, yatırımcıların büyük tutarlarda bile alım-satım yaparken fiyat oynaklığına maruz kalmadan işlem gerçekleştirebilmesini sağlar. Başka bir deyişle yatırımcılar, hisseleri diledikleri zaman kolayca nakde çevirebilir. Ayrıca ABD borsalarında işlem gören tüm şirketler, SEC düzenlemeleri gereği üç aylık ve yıllık finansal tablolarını, risk raporlarını ve kurumsal açıklamalarını düzenli şekilde yayımlamak zorundadır. Belgeler halka açık olduğu için yatırımcılar karar verirken şeffaf ve doğrulanabilir verilere dayanabilir. Aynı zamanda analist raporları, bağımsız denetim sonuçları ve haber kaynakları da erişilebilir olduğu için bilgiye dayalı yatırım kararları almak çok daha mümkündür.
Türkiye’den Amerikan Borsalarına Erişim Yöntemleri
Türkiye’de yaşayan yatırımcılar çeşitli platformlar ve aracı kurumlar aracılığıyla Amerikan borsalarında işlem yapabilir. Yasal prosedürler yerine getirildikten sonra işlem yapmaya başlamak oldukça kolaydır.
Uluslararası İşlem Yapan Aracı Kurumlar
Türkiye’deki bazı aracı kurumlar yurtdışı borsalarda işlem yapma imkânı sağlayan entegre çözümler sunar. Örneğin, İş Yatırım, Ziraat Yatırım, Yapı Kredi Yatırım gibi kurumlar yatırımcıların ABD borsalarında hisse alım-satımı yapabilmesi için aracı hizmetler sağlar. Bu kurumlar genellikle kendi arayüzleri üzerinden emir iletimi sağlayarak, teknik destek ve Türkçe danışmanlık avantajı sunar.
Öte yandan Interactive Brokers, TD Ameritrade, eToro, Moomoo, Trading212 gibi yabancı merkezli platformlar doğrudan yurtdışı piyasalara erişim sağlar. Düşük komisyon yapısı, geniş ürün yelpazesi ve gelişmiş analiz araçlarıyla dikkat çekerler. Ancak bu platformları kullanabilmek için yalnızca arayüzü anlamak yetmez; finansal okuryazarlık ve piyasa bilgisi de gereklidir. Ayrıca vergi ve beyan süreçlerini kendiniz yönetmeniz gerekir. Yatırımcılar, yerel destek ve kolaylık mı yoksa düşük maliyet ve geniş global erişim mi istediklerine karar vererek aracı kurumlarını seçmelidir..
Hisse Alım Platformlarının Karşılaştırması
Farklı yatırım platformları arasında hem maliyetler hem de kullanım kolaylığı açısından önemli farklar bulunur. Örneğin, Interactive Brokers profesyonel yatırımcılar için gelişmiş grafik araçları, düşük komisyon oranları ve çoklu piyasa erişimi sunar. Ancak arayüzü karmaşık olabilir ve başlangıç seviyesindeki kullanıcılar için öğrenme süreci gerekebilir. eToro gibi sosyal yatırım odaklı platformlar ise kullanıcı dostu arayüzü ve yatırımcı kopyalama özelliğiyle yeni başlayanlara hitap eder. Buna karşılık yayılma (spread) oranları diğer platformlara göre yüksek olabilir.
Türkiye merkezli aracı kurumlar ise genellikle Türkçe destek, banka entegrasyonu ve kolay para transferi avantajına sahiptir. Fakat komisyon oranları uluslararası platformlara göre daha yüksektir. Kullanıcıların yatırım sıklığı, portföy büyüklüğü ve teknik bilgi seviyeleri hangi platformun daha uygun olacağını belirlemede önemli rol oynar.
Hesap Açılışı için Gerekli Belgeler
Uluslararası yatırım hesabı açarken belirli belgeler sunmanız gerekir. Genellikle geçerli bir pasaport veya kimlik kartı, son üç aya ait bir fatura veya banka dökümü (adres kanıtı olarak) ve vergi kimlik numarası talep edilir. ABD merkezli bazı platformlar, çifte vergilendirme anlaşmasından faydalanabilmek için bireyin ITIN (Individual Taxpayer Identification Number) sahibi olmasını da zorunlu tutabilir.
Belge gönderimi çoğunlukla platformun web sitesinde veya mobil uygulamasında yer alan KYC (Know Your Customer) ekranı üzerinden dijital olarak yapılır. Belgelerin yüklenmesi ve doğrulanması 1 ila 5 iş günü sürebilir. Bazı platformlar ek olarak kısa bir video görüşme talep edebilir. Hesap doğrulandıktan sonra yatırımcı, fonlama işlemiyle birlikte alım-satım yapmaya başlayabilir.
Hisse Senedi Alım Süreci (Adım Adım)
Amerikan borsalarından hisse alımı belirli adımlar izlenerek gerçekleştirilebilir. Ancak süreç her yatırımcı için tamamen basit olmayabilir; bazı platformlar, ABD vergi sistemi ve hesap açılış şartları nedeniyle herkese açık değildir. SSN veya gelir belgesi (proof of income) gibi ek belgeler talep edilebilir.
Hesap Açılışı
Seçtiğiniz aracı kurum ya da platform üzerinden çevrimiçi başvuru formu doldurularak hesap açılır. Platformun kurallarına göre bazı kişisel bilgiler talep edilir.
Kimlik Doğrulama ve ITIN Gerekliliği
ABD vergi sistemine uygunluk açısından bazı platformlar ITIN (Amerikan vergi numarası) talep edebilir. Kimlik ve adres belgeleriniz doğrulandıktan sonra hesap etkinleştirilir.
Fonlama (Türkiye’den USD Gönderimi)
Hesap açıldıktan sonra banka havalesi ya da SWIFT yöntemiyle dolar gönderilerek hesap fonlanır. SWIFT ücretleri ve kur farkları göz önünde bulundurulmalıdır.
Hisse Seçimi ve Alım İşlemi
Platform üzerinden Apple, Google veya Amazon gibi şirketlerin hisse senetleri seçilerek kolayca alım yapılabilir. Piyasa emri veya limit emri kullanarak işlem gerçekleştirilir.
Portföy Takibi ve Satış
Yatırım yaptıktan sonra portföyünüzü düzenli olarak takip etmek önemlidir. Hisse değeri yükseldiğinde ya da hedef fiyatlara ulaşıldığında satış işlemi yapılabilir.
ABD’de Vergi ve Raporlama Süreçleri
Amerika’da yatırım yaparken vergi mevzuatı ve raporlama yükümlülükleri büyük önem taşır. Türkiye’den yatırım yapan bireyler için vergi kesintileri, bildirim formları ve muafiyet anlaşmaları dikkatle incelenmelidir.
Yatırım Gelirleri ve Temettü Vergisi
Amerikan borsalarından elde edilen temettü gelirleri genellikle %30 oranında vergilendirilir. Fakat bu oran, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması kapsamında Türkiye vatandaşları için %15’e düşebilir. Hisse senedi satışından elde edilen kazançlara ise ABD’de vergi uygulanmaz. Ancak Türkiye’de beyan edilmesi gerekir. Temettü gelirleri, ABD’de otomatik olarak stopaj kesintisine uğrar. Bu nedenle yatırımcının eline geçen tutar net gelir olur. Türkiye’de ise bu gelirler, Gelir İdaresi Başkanlığı’na beyan edilerek yıllık vergi yükümlülüğü kapsamında değerlendirilir.
W-8BEN Formu ve Önemi
W-8BEN formu, yabancı yatırımcıların ABD’de elde ettikleri gelirler üzerinden uygulanacak vergi oranını belirlemek için kullanılır. Yani, yatırımcının ABD vergi dairesi nezdinde doğru şekilde tanımlanmasını ve çifte vergilendirmeden kaynaklanan gereksiz vergi kesintilerinin önlenmesini sağlar. Formun eksiksiz ve doğru doldurulması büyük önem taşır; yanlış veya eksik doldurulduğunda sistem otomatik olarak %30 vergi kesintisi uygulayabilir, bu da yatırım getirisini önemli ölçüde azaltabilir. W-8BEN genellikle yatırım platformları üzerinden çevrimiçi doldurulur ve üç yıl geçerlidir.
Vergi Muafiyeti / Çifte Vergilendirme Anlaşması (Türkiye – ABD)
Türkiye ile ABD arasında geçerli olan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması sayesinde aynı gelir için iki ülkede vergi ödenmesi engellenir. Anlaşma sayesinde temettü gelirlerinizde vergi indirimi elde edebilir, sermaye kazançlarınızı yalnızca Türkiye’de beyan edebilirsiniz. Yatırımcıların bu anlaşmadan yararlanabilmesi için W-8BEN formunu zamanında ve doğru bilgilerle doldurmuş olmaları gerekir. Ayrıca Türkiye’de beyan edilen gelirlerde ABD’de ödenen vergi tutarı mahsup edilebilir ve çifte ödeme engellenmiş olur.
Manay CPA ile Yatırım Gelirlerinin Doğru Bildirimi
ABD’de yatırım yapan bireylerin gelirlerini yasalara uygun şekilde beyan etmeleri gerekir. Manay CPA, yatırımcıların vergi danışmanlığı sürecinde doğru yönlendirilmesini sağlar ve IRS ile uyumlu bir raporlama süreci sunar.
ITIN Nedir ve Neden Gerekli?
ABD’de vergiye tabi bir gelir elde eden yabancı yatırımcıların ITIN (Individual Taxpayer Identification Number) yani bireysel vergi numarası alması gerekir. İlgili numara özellikle vergi formlarının doldurulmasında zorunludur.
ABD’de Yatırım Yaparken ITIN Zorunluluğu
ITIN, ABD’de elde edilen temettü veya faiz gelirlerinin IRS (Amerikan Vergi Dairesi) nezdinde tanımlanması için gereklidir. W-8BEN formunun geçerliliği için de ITIN’e sahip olmak önerilirken, bazı kurumlarda ise zorunludur. Özellikle vergi avantajlarından yararlanmak fazla kesinti yapılmasını engellemek ve yasal raporlama sürecine uygun hareket edebilmek için ITIN numarası edinilmesi önemlidir. Ayrıca bazı yatırım platformları, ITIN olmadan kullanıcıya işlem izni vermez veya sınırlı işlem erişimi sağlar.
ITIN Olmadan Ne Tür Kısıtlamalarla Karşılaşılır?
ITIN olmadan bazı aracı kurumlarda hesap açmak mümkün olmayabilir. Ayrıca ABD ile yapılan çifte vergilendirme anlaşmasından yararlanmak ve indirimli vergi oranları uygulamak da zorlaşır. Bu durum fazladan vergi kesintilerine yol açabilir. ITIN olmadan yapılan yatırımlarda %30 gibi yüksek oranlı stopaj uygulanabilir ve ilgili kesinti geri alınamaz hâle gelebilir. Ayrıca IRS nezdinde tanımlı olmayan yatırımcıların, ABD vergi sistemine uygun şekilde gelir beyanı yapması teknik olarak mümkün olmaz.
Manay CPA ile ITIN Başvurusu Süreci
Manay CPA Türkiye’den başvuru yapan yatırımcılara ITIN alma sürecinde profesyonel destek sunar. Belgelerin hazırlanması, noter onayı ve IRS başvurusu gibi tüm aşamalar danışmanlık kapsamında yürütülür. Ayrıca başvuru süreci boyunca IRS ile yazışmalar, takip süreçleri ve eksik belge bildirimleri gibi teknik detaylar da uzman ekip tarafından yönetilir. Yatırımcıya süreç boyunca hangi belgeyi nasıl sunacağı, hangi adımlarda dikkatli olması gerektiği gibi konularda net ve yönlendirici bilgiler verilir.
Yatırımcılar için Ekstra Dikkat Edilmesi Gerekenler
Amerikan borsalarına yatırım yaparken sadece hisse seçimi değil, maliyetler, yasal yükümlülükler ve kur riski gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.
Kur Riski ve Transfer Masrafları
Türkiye’den dolar gönderimi yaparken kur farkı ve bankaların SWIFT masrafları yatırımın getirisini etkileyebilir. Ayrıca USD/TRY paritesindeki dalgalanmalar uzun vadeli yatırımlarda ciddi farklar yaratabilir. Özellikle döviz kurunun yükseldiği dönemlerde dolar bazında kazanç sağlansa bile TL bazında değer kaybı yaşanabilir. Buna ek olarak bazı bankalar gönderim başına sabit veya yüzdesel ücretler alırken, karşı kurumun da ek kesintiler yapması mümkündür. Bu da toplam maliyeti artırır.
Kur riskini azaltmak için yatırımcılar hedge ürünlerini kullanabilir veya düşük işlem ücretli platformları tercih ederek transfer maliyetlerini minimize edebilir. Ayrıca portföyü çeşitlendirmek ve dolar/TRY dalgalanmalarını göz önünde bulundurarak yatırım planlamak, uzun vadeli risk yönetimi açısından önemlidir.
Platformların Komisyon Yapıları
Yatırım platformlarının işlem başına komisyon, aylık ücret ve saklama gideri gibi farklı maliyet kalemleri vardır. Bazı platformlar sıfır komisyonla çalışsa da döviz dönüşüm ücretleri yüksek olabilir. Ayrıca bazı aracı kurumlar düşük işlem hacmine sahip yatırımcılar için “hareketsizlik ücreti” (inactivity fee) talep edebilir. Bu nedenle yatırımcıların işlem sıklığına, portföy büyüklüğüne ve hedeflerine uygun platform seçmesi maliyet açısından büyük önem taşır.
Vergi Beyanı Türkiye’de Nasıl Ele Alınmalı?
Amerikan borsalarında elde edilen gelirler Türkiye’de “yurtdışı menkul sermaye iradı” olarak beyan edilmelidir. Her yıl mart ayında vergi beyanı yapılmalı, beyan edilmeyen gelirler vergi cezasına konu olabilir. Yatırımcılar, yurt dışından elde ettikleri temettü veya faiz gelirlerini Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemine bildirerek yıllık gelir vergisi beyannamesine dâhil etmelidir. ABD’de kesilen vergiler, beyan sırasında mahsup edilebilir. Bu sayede aynı gelir için iki kez vergi ödenmez.
Pasif Gelirlerde Yıllık Limitler ve Bildirim Yükümlülüğü
Gelir Vergisi Kanunu’na göre belirli bir tutarı aşan yurtdışı temettü ve faiz gelirleri Türkiye’de beyan edilmek zorundadır. Diğer yandan yurtdışı finansal varlıkların yıllık olarak bildirimi de MASAK kapsamında değerlendirilebilir. Özellikle toplam varlıkların belirli bir eşik değerini aşması durumunda “Varlık Barışı” veya “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi” gibi uluslararası uygulamalar devreye girebilir. Bildirim yapılmaması hâlinde hem vergi cezaları hem de kara para ile mücadele kapsamında incelemeler gündeme gelebilir.
Manay CPA ile Uyumluluk ve Danışmanlık Süreci
Amerikan borsalarına yatırım yaparken vergisel yükümlülüklerin doğru yönetilmesi büyük önem taşır. Manay CPA, Türkiye’den yatırım yapan bireylere ABD vergi sistemiyle uyumlu ve güvenli yatırım süreci sunar.
ITIN Başvurusu
Manay CPA bireylerin ITIN (ABD bireysel vergi numarası) başvurularını uzaktan yönlendirir. Noter onayları, form doldurma, IRS’e gönderim gibi tüm aşamalar uzmanlar tarafından takip edilir.
W-8BEN Formu Desteği
Yatırımcıların ABD vergi dairesine sunması gereken W-8BEN formu, çifte vergilendirme oranlarını düzenleyen önemli bir evraktır. Manay CPA ilgili formun doğru doldurulması ve düzenli olarak güncellenmesi konusunda danışmanlık sağlar.
ABD Yatırım Kazancı Beyanı
ABD’de elde edilen temettü ve faiz gelirlerinin IRS’e nasıl bildirileceği karmaşık olabilir. Manay CPA yatırımcıların yasal yükümlülüklerini zamanında ve doğru şekilde yerine getirmesi için kapsamlı beyan desteği sunar.
ABD & Türkiye Vergi Uyumunun Sağlanması
Yatırım gelirlerinin hem ABD hem de Türkiye vergi sistemlerine uygun şekilde raporlanması gerekir. Manay CPA her iki ülkenin mevzuatına hâkim uzman kadrosuyla tam uyumlu bir raporlama süreci sağlar.
Ücretsiz İlk Danışmanlık Talebi (CTA)
Yatırım ve vergi süreciniz hakkında ilk adımı atmak için Manay CPA ile ücretsiz ön danışmanlık randevusu oluşturabilirsiniz. Uzmanlar, size özel süreç planlamasını ayrıntılı şekilde sunar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Türkiye’den ABD hissesi almak yasal mı?
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bireyler, yasal sınırlar dâhilinde ABD borsalarından hisse senedi alabilir. Bu işlem SPK denetimine açık yurt dışı yatırım faaliyetidir.
ITIN olmadan yatırım yapılabilir mi?
Bazı yatırım platformları ITIN numarası talep etmeyebilir. Ancak vergisel avantajlardan yararlanmak ve W-8BEN formunu geçerli kılmak için ITIN edinilmesi önerilir.
Hisse senedi kazancım ABD’de vergiye tabi mi?
Hisse senedi satış kazançları ABD’de vergiye tabi değildir. Ancak temettü gelirleri genellikle %15 stopajla vergilendirilir. Bu oran çifte vergilendirme anlaşmasına göre belirlenir.
Türkiye’ye getirdiğim para için vergi öder miyim?
Yurtdışından getirilen yatırım kazançları Türkiye’de gelir vergisine tabidir. Beyan edilmesi gereken tutar yıllık limite bağlıdır ve mart ayında beyanname ile bildirimi yapılmalıdır.
Kaynaklar:
https://www.irs.gov/tin/itin/individual-taxpayer-identification-number-itin
https://www.irs.gov/forms-pubs/about-form-w-8-ben
https://www.irs.gov/pub/irs-pdf/p519.pdf
https://www.irs.gov/individuals/international-taxpayers/foreign-tax-credit
https://www.irs.gov/pub/irs-trty/turkey.pdf
https://www.fincen.gov/report-foreign-bank-and-financial-accounts
